Ceza hukukunda, davanın düşmesi, Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) belirtilen düşme nedenlerinin varlığı veya soruşturma veya kovuşturma koşullarının gerçekleşmeyeceğinin anlaşılması durumlarında ceza mahkemesi tarafından verilen bir hüküm türüdür. Bu karar, 5721 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun "Duruşmanın Sona Ermesi ve Hüküm" başlığı altında 223/8. maddesinde düzenlenmiştir.
Davanın düşmesi, CMK 223/8. maddesinde belirtilen bir hüküm (son karar) türü olarak kabul edilir. Bu kararın dışında, şu hüküm türleri de bulunmaktadır:
-Mahkumiyet kararı
-Beraat kararı
-Ceza verilmesine yer olmadığı kararı
-Davanın reddi kararı
-Güvenlik tedbirine hükmedilmesi kararı
Düşme kararı, kovuşturmanın her aşamasında verilebilir ve diğer hüküm türleri gibi yargılamanın sonlanmasını beklemeye gerek yoktur. Ancak, derhal beraat kararı verilebilecek durumlarda düşme kararı verilemez (CMK m.223/9).
Davanın düşmesi genellikle şu iki nedenden kaynaklanır:
1- TCK'da öngörülen düşme nedenlerinin varlığı
2- Soruşturma veya kovuşturma koşullarının gerçekleşmeyeceğinin anlaşılması
Soruşturma ve kovuşturma koşulları, 5237 sayılı TCK'den kaynaklanabileceği gibi özel kanunlardan da kaynaklanabilir. Örneğin, memurların görevi kapsamındaki bir suç nedeniyle soruşturma yapılabilmesi için soruşturma izni alınması gereklidir. Soruşturma izni verilmeyeceği anlaşıldığında, bu bir düşme nedenidir. Ceza davasının yürütülmesi soruşturma veya kovuşturma koşullarının gerçekleşmesine bağlıysa; bu koşulların gerçekleşmeyeceğinin anlaşılması durumunda davanın düşmesine karar verilir (CMK m.223/8).
-Sanığın Ölümü (TCK m.64)
-Genel Af (TCK m.65)
-Dava Zamanaşımı (TCK m.66)
-Şikayetten Vazgeçme (TCK m.73/4)
-Önödeme (TCK m.75)
-Uzlaşma (CMK m.253)
Davanın Düşmesi Kararına İtiraz: Davanın düşmesi kararına karşı doğrudan itiraz kanun yoluna başvurulamaz.
Davanın Düşmesi Hükmüne Karşı İstinaf Başvurusu: Davanın düşmesi hükmüne karşı istinaf kanun yoluna başvurulabilir. İstinaf, mahkumiyet kararını hem maddi olay yönünden hem hukuki yönden denetleyen bir kanun yoludur.
Davanın Düşmesi Kararına Karşı Temyiz Başvurusu: Davanın düşmesi kararına karşı temyiz başvurusu yapılamaz. Temyiz, ceza davasının taraflarına yeniden incelenme imkanı sağlayan bir kanun yoludur.
Geçmez Hukuk Bürosu
