Haksız arama
Madde 120- (1) Hukuka aykırı olarak bir kimsenin üstünü veya eşyasını arayan kamu
görevlisine üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.
Haksız arama suçu, Türk Ceza Kanunu'nun 120. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, yetkili bir makam veya kişi olmadan, kişinin evine, işyerine, eşyasına, emanetine veya şahsi eşyalarına hukuka aykırı olarak girilmesi veya o yerlerde arama yapılması haksız arama suçunu oluşturur. Bu suç, kişinin özgürlüğünü, dokunulmazlığını veya güvenliğini ihlal eder ve ciddi sonuçlara yol açabilir.
Bu suçun işlenmesi durumunda, Türk Ceza Kanunu'nun 120. maddesi gereğince cezai yaptırımlar öngörülmüştür. Haksız arama suçunu işleyen kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabilir. Ayrıca, bu suçun kamu görevlisi tarafından işlenmesi halinde, kamu görevlisine verilecek ceza yarı oranında artırılabilir.
Haksız arama suçu Türk Ceza Kanunu'nun 120. maddesinde düzenlenmiştir. Bu suçun cezası, altı aydan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Ancak ceza, belirli koşullar altında artırılabilir veya indirilebilir.
Cezanın artırılması durumunda, suçu işleyen kişinin kamu görevlisi olması veya suçun işlenmesi sırasında başka suçlar da işlenmiş olması gibi durumlar söz konusu olabilir. Örneğin, haksız arama suçunu kamu görevlisi bir yetkili işlediyse, bu durumda ceza yarı oranında artırılabilir.
Ceza indirimi ise, suçun işlenmesinde pişmanlık gösterilmesi, suçun işlenmesinde kullanılan araçların teslim edilmesi veya suçun işlenmesinde etkin bir şekilde işbirliği yapılması gibi durumlarda uygulanabilir. Bu gibi durumlarda mahkeme, hükümlünün eylemlerini hafifletici etki gözeterek ceza miktarını indirebilir.
Ancak ceza miktarının artırılması veya indirilmesi, suçun işlenmesindeki özel durumlar ve delillerin değerlendirilmesi sonucunda belirlenir ve bu durumlar her vakada farklılık gösterebilir.
Haksız arama suçunun ceza gerektiren unsurları Türk Ceza Kanunu'nun ilgili maddesinde belirtilmiştir. Bunlar genellikle şu unsurları içerir:
Hukuka aykırı giriş veya arama: Suçun işlenmesi için öncelikle kişinin evine, işyerine, eşyasına, emanetine veya şahsi eşyalarına hukuka aykırı olarak girilmesi veya bu yerlerde arama yapılması gerekmektedir. Bu eylem hukuka aykırı olduğunda suçun temel unsurlarından biri gerçekleşmiş olur.
Kasten hareket: Haksız arama suçu, kasıtlı bir eylem gerektirir. Yani kişi, hukuka aykırı bir şekilde giriş yapmak veya arama yapmak için bilerek ve isteyerek hareket etmelidir.
Haksız arama yapma niyeti: Suçun işlenmesi için haksız arama yapma niyeti de bulunmalıdır. Bu niyet, kişinin eylemlerinden ve davranışlarından anlaşılabilir. Örneğin, kişinin arama yapma amacı olmadığı halde kasıtlı olarak bir evin içine girip arama yapması, bu niyetin varlığını gösterir.
Haksız arama suçunun ceza gerektiren unsurlarının varlığı, genellikle delillerin incelenmesi ve olayın detaylı bir şekilde değerlendirilmesiyle belirlenir. Bu değerlendirme sürecinde, suçun işlenmesindeki kast ve niyet gibi unsurlar önemli bir rol oynar. Bu nedenle, her vakada olayın özelliğine göre bu unsurların varlığı veya yokluğu ayrıntılı bir şekilde incelenir.
Haksız arama suçu mağduru olduğunu düşünen bir kişi, bu durumu hukuki yollarla takip edebilir ve haklarını koruyabilir. İşte bu durumda mağdurun yapabileceği bazı adımlar ve başvurabileceği hukuki yollar:
Olayın belgelenmesi: Mağdur, haksız arama suçunu doğru ve eksiksiz bir şekilde belgelemelidir. Bunun için, aramanın yapıldığı yerde bulunan kişiler, görgü tanıkları, güvenlik kameraları veya herhangi bir delil olabilir.
İlgili mercilere bildirim: Mağdur, haksız arama suçunu derhal ilgili mercilere bildirmelidir. Bu, genellikle olayın gerçekleştiği yerin emniyet birimlerine veya savcılığa yapılır. Olayın en doğru şekilde kaydedilmesi ve soruşturmanın başlatılması için bu adım önemlidir.
Hukuki destek alınması: Mağdur, hukuki destek almak için bir avukata başvurabilir. Avukat, mağdura hukuki danışmanlık sağlayarak, haklarını korumak için atılması gereken adımları belirleyebilir ve süreci yönetebilir.
Şikayette bulunma: Haksız arama suçu mağduru, olayı şikayet etmek için savcılığa başvurabilir. Savcılığa yapılacak şikayet sonrasında, soruşturma başlatılabilir ve suçun failleriyle ilgili yasal işlem başlatılabilir.
Tazminat davası açma: Mağdur, haksız arama sonucu maddi veya manevi zarar gördüyse, bu zararların tazmin edilmesi için dava açabilir. Tazminat davası, haksız arama suçunun faillerine karşı maddi ve manevi tazminatın sağlanması amacıyla açılabilir.
Bu adımlar, haksız arama suçu mağduru tarafından atılması gereken temel adımlardır. Ancak her durum farklı olabilir ve hukuki süreç, olayın özelliklerine göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, mağdurun durumunu en doğru şekilde değerlendirmek ve haklarını korumak için hukuki yardım alması önemlidir.
Haksız arama suçuyla ilgili olarak elde edilen delillerin mahkemede nasıl değerlendirileceği, genel olarak hukukun temel ilkeleri doğrultusunda belirlenir. İşte bu konuda izlenen yaklaşımın temel unsurları:
Kanıtların doğruluğunun ve geçerliliğinin değerlendirilmesi: Mahkemede sunulan delillerin, doğruluğu ve geçerliliği değerlendirilir. Bu, delillerin ne kadar güvenilir olduğunun ve gerçekliğe uygun olup olmadığının incelenmesini içerir.
Yasalara uygunluk: Delillerin toplanması ve sunulması sürecinde yasalara uygunluk önemlidir. Yasalara aykırı bir şekilde elde edilen delillerin mahkemede kullanılması genellikle mümkün değildir.
Delillerin tutarlılığı: Mahkemede sunulan delillerin tutarlı olması beklenir. Birbirini destekleyen delillerin bulunması, mahkemenin delilleri daha olumlu bir şekilde değerlendirmesine katkı sağlayabilir.
Savunma hakkının gözetilmesi: Mahkemede sunulan delillerin savunma hakkını ihlal etmemesi gerekir. Savunma hakkı, suçlanan kişinin delilleri inceleme, yorumlama ve savunma hazırlama hakkını içerir.
Delillerin karşılıklı olarak değerlendirilmesi: Mahkemede sunulan deliller, birbiriyle uyumlu olmalı ve birbirini tamamlayıcı nitelikte olmalıdır. Bu sayede mahkeme, olayın daha doğru bir şekilde anlaşılmasını sağlayabilir.
Hakim tarafından değerlendirme: Son olarak, mahkemede sunulan delillerin nasıl değerlendirileceği, nihai olarak hakimin takdirine bağlıdır. Hakim, delilleri dikkatlice inceler ve adaletin gereği olarak kararını verir.
Bu yaklaşım, haksız arama suçuyla ilgili olarak mahkemede sunulan delillerin değerlendirilmesinde temel alınan prensipleri kapsar. Ancak her davanın kendine özgü koşulları ve delil durumu bulunduğundan, delillerin değerlendirilmesi her vakada farklılık gösterebilir.
Geçmez Hukuk Bürosu
