Ceza yargılamasında amacı, suçun unsurlarının oluşup oluşmadığını ve suçun failinin kimliğini ortaya çıkarmaktır. Ancak bu süreç sınırsız bir araştırma ve soruşturma ile gerçekleştirilemez. Yargılama, sanığın kişisel değerlerini ve toplumsal değerleri gözeterek, hukuk kuralları içinde maddi gerçeğe ulaşmayı hedeflemelidir.
Ceza muhakemesinde "delil serbestliği" ilkesi geçerli olup, bu ilke, hukuka uygun elde edilen delillerin serbestçe değerlendirilmesine imkân tanımaktadır. Ancak, hukuka aykırı yollarla elde edilen deliller, Ceza Muhakemesi Kanunu ve Anayasa'da belirli sınırlamalarla değerlendirmeye alınmamaktadır.
Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 217. maddesinin 2. fıkrası, "Yüklenen suç, hukuka uygun bir şekilde elde edilmiş her türlü delille ispat edilebilir." hükmüyle yalnızca hukuka uygun elde edilen delillerin suçun ispatında kullanılabileceğini belirtmektedir. Ayrıca, Anayasa'nın 38. maddesinde yer alan "Kanuna aykırı olarak elde edilmiş bulgular, delil olarak kabul edilemez." düzenlemesi, kanuna aykırı delillerin değerlendirilmemesi gerektiğini ifade etmektedir.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun 2009/7-160 E., 2009/264 K. sayılı kararında, hukuka aykırı kanıtların değerlendirilmesi yasağına değinilmiştir. İlk derece mahkemesi, mahkeme kararı olmaksızın yapılan haksız arama sonucu elde edilen delillere dayanarak karar vermiş, ancak Yargıtay bu kararı, hukuka aykırı deliller nedeniyle bozmuştur. Ancak Daire üyesi Orhan Koçak, bu karara karşı çıkarak, sanığın topluma verdiği zararın, hukuka aykırı olarak elde edilen delillerle değerlendirilmesi gerektiğini savunmuştur. Koçak, yaşam hakkının konut dokunulmazlığından üstün olduğunu belirterek, arama sırasında ihlal edilen hakların toplumsal zararla karşılaştırılması gerektiğini ifade etmiştir.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın itirazı reddedilmiş olup, nihayetinde Anayasada belirtilen hüküm doğrultusunda, hukuka aykırı deliller yargılamada kullanılmamıştır.
Geçmez Hukuk Bürosu
