Mecburi Dava Arkadaşlığının Bulunması Halinde Dava Şartı Olarak Arabuluculuk
İş yargılamasında dava arkadaşlığı genel olarak “mecburi”dir. Örneğin; işçinin çalıştığı yerde işveren adi ortaklık şeklinde ise mecburi dava arka-daşlığından bahsedilir . Eğer işyerinde adi ortaklık şeklinde bir ortaklık var ise işverenlerin tamamı beraber işçiye karşı dava açmalı ya da işçi işve-renlerin tamamına karşı dava açmalıdır . Ortakların tamamı, mecburi dava arkadaşı konumundadır. “Adi ortaklık” durumunda “ortaklar” dan birisi veya bir kısmı tarafından işçiye karşı tek başına dava açıldığı durumda da-vanın doğrudan reddedilmemesi, diğer ortakların davaya katılmasının ya da muvafakat vermesinin sağlanması gerekmektedir
Yargıtay 22. HD 2011 yılında verdiği bir kararında işe iade davası içe-risinde şekli ve mecburi dava arkadaşlığı açısından davaların birlikte açıl-ması zorunluluğunu irdelemiş ve "işe iade davasının yalnızca asıl işveren veya alt işveren aleyhine açılması durumunda, mahkemece, dava hemen reddedilmemeli, davalı olarak gösterilmeyen asıl işveren veya alt işverene davanın teşmili için davacı tarafa süre verilmeli, verilen süre içinde, diğer dava arkadaşına teşmil edilirse davaya devam edilmeli, aksi halde dava sıfat yokluğundan reddedilmelidir" demiştir . Yargıtay 1086 sayılı HUMK döneminde paylaşmış olduğu bir İBK’da mecburi dava arkadaşlığının söz konusu olduğu durumda tek bir dava arkadaşının dava açabileceğini belirt-miş, ancak bu davaya devam edebilmesini diğer dava arkadaşlarının onayını almasına bağlamıştır
İş ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda işçiye karşı adi ortaklık ta-rafından açılan davalarda “mecburi dava arkadaşlığı” söz konusu olsa da işçinin adi ortaklığa karşı açacağı davalarda bu durum daha farklıdır. İşçi tarafından ortaklığa açılacak davalarda konusu para olan veya konusu para olmayan şeklinde davaları ikiye ayırmak gerekmektedir . Davanın konusu paradan başka bir şey ise örneğin dava konusu işe iade olması durumunda dava konusu bölünemeyeceğinden dolayı davalı ortaklar arasında mecburi dava arkadaşlığı söz konusu olacak, dava konusu para ile ölçülebilen yani kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ücret alacağı gibi konularsa işçi ortaklar-dan birine veya istediği ortaklara dava açabilecektir. Konusu para olan da-valarda davalı ortaklar müteselsil sorumluluğu söz konusu olduğu için da-vacı işçi davalıların birinden hepsini isteyebileceği gibi, tamamını davalı gösterip tamamından da isteyebilir . Yukarıda da belirttiğimiz gibi iş ilişki-si nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlık konusu paradan başka ise işçinin tek bir işverene karşı dava açması durumunda mahkeme davayı doğrudan red-detmemeli öncelikle taraf teşkilinin sağlanması için süre vermeli veya mu-vafakatlarının alınması beklenmelidir.
Dava arkadaşlığı bu noktada “maddi” ve “usuli” mecburi dava arkadaş-lığı olarak ikiye ayrılmaktadır. Maddi hukuktan kaynaklanan mecburi dava arkadaşlığı var ise tarafların tamamının birlikte arabuluculuk görüşmelerine katılmaları gerektiğini, mecburi dava arkadaşlığı nedeniyle arabuluculuk aşamasına katılmayan taraflara süre verilmesinin teorik ve pratik olarak faydası olmayacağından bahsetmek gerekmektedir . Arabuluculuk aşaması her ne kadar yargılama faaliyeti olmadığından ve arabulucu da karar mercii olmadığından dolayı yargılamaya ilişkin ilke ve esasları burada geçerli saymasak da, maddi hukuka ilişkin esasların arabuluculuk sürecinde dikka-te alınması gerekmektedir. Maddi hukuk kaynaklı uyuşmazlıklarda hak sahiplerinin ayrı ayrı tasarrufta bulunmaları söz konusu değildir. Yani mec-buri dava arkadaşlığı maddi hukuktan kaynaklanıyor ise uyuşmazlık üze-rinde taraflar hep beraber hareket etmeleri gerekmektedir . Bunun sebebi ise arabuluculuk sürecinin tamamen kendine özgü bir yapısının olmasından kaynaklanmaktadır. 
Mecburi dava arkadaşlığının usuli değil de maddi hukuka ilişkin neden-lerden kaynaklanması durumunda, hak sahiplerinin uyuşmazlık konusu hak üzerinde birlikte hareket etmeleri gerekmelerinden dolayı arabuluculuk sü-recine de beraber katılmaları gerekmektedir.