1. İvazlı ve İvazsız Mirastan Feragat Sözleşmesi
Mirastan feragat sözleşmesi, bir mirasçının miras bırakanın sağlığında miras hakkından kısmen veya tamamen vazgeçmesini sağlayan bir sözleşmedir. Bu sözleşme iki şekilde yapılabilir:
İvazsız (Karşılıksız) Feragat: Mirasçı, herhangi bir karşılık almaksızın mirasçılık hakkından vazgeçer.
İvazlı (Karşılıklı) Feragat: Mirasçı, mirastan feragat etmek karşılığında belirli bir menfaat veya karşılık alır. Bu durumda miras bırakan, feragat eden mirasçıya karşı bir borç altına girmektedir. Ayrıca, aksi kararlaştırılmadıkça feragat edenin alt soyu da mirastan feragat etmiş sayılır.
2. Mirastan Feragat Sözleşmesinin Tarafları ve Geçerlilik Şartları
Mirastan feragat sözleşmesinin geçerli olabilmesi için sözleşmenin taraflarının belirli hukuki yeterliliklere sahip olması gerekir:
🔹 Miras Bırakanın Durumu:
Miras bırakanın sözleşmenin bizzat tarafı olması gerekmektedir.
Feragat sözleşmesi için miras bırakan bir temsilci atayamaz.
Miras bırakanın reşit olması, ayırt etme gücüne sahip olması ve kısıtlı olmaması gerekmektedir.
🔹 Feragat Eden Mirasçı:
Feragat eden mirasçı kanuni veya iradi mirasçı olabilir.
Kanuni mirasçılar: Miras bırakanın kan hısımları, eşi, evlatlığı ve evlatlığın alt soyunu kapsar. Ayrıca devlet de bir kanuni mirasçı olabilir.
İradi mirasçılar: Miras bırakanın iradesiyle vasiyetname veya miras sözleşmesi ile belirlenen mirasçılardır.
3. Mirastan Feragat Sözleşmesinin Şekil Şartları
🔹 Resmi Şekilde Yapılma Zorunluluğu:
Türk Medeni Kanunu’na göre mirastan feragat sözleşmesinin geçerli olması için resmi vasiyetname şeklinde düzenlenmesi gerekmektedir. Sözleşmenin tarafları, resmi yetkili huzurunda feragat iradelerini aynı anda beyan etmelidir.
🔹 Yetkili Resmi Makamlar:
Sulh mahkemesi hakimi
Noter
Kanunla yetkilendirilmiş diğer kişiler
🔹 İmzalama Süreci:
Tarafların beyanları resmi yetkili tarafından yazıya dökülür.
Taraflar, yazılan sözleşmeyi tanıklar huzurunda okuyarak iradelerine uygun bulduklarını beyan eder ve imzalarlar.
Tanıklar da sözleşmeyi imzalamalıdır.
4. Yargıtay İçtihatları ve Uygulamalar
🔹 Miras Bırakanın Bizzat Katılımı Zorunludur:
“Davaya konu miras sözleşmesine miras bırakan bizzat katılmayıp vekaleten düzenlendiğinden, geçerli bir mirastan feragat sözleşmesinden söz edilemez.”
(Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, E. 2007/6349, K. 2007/7938, T. 14.5.2007)
Bu karara göre, miras bırakanın sözleşmeye bizzat katılması zorunludur. Vekalet yoluyla düzenlenen feragat sözleşmeleri geçerli kabul edilmemektedir.
🔹 Resmi Vasiyetname Şeklinde Düzenlenmesi Zorunludur:
“Mirastan feragat sözleşmesi (TMK. m. 528), miras sözleşmesinin bir çeşidi olduğundan, resmi vasiyetname şeklinde yapılması zorunludur (TMK. m. 545).”
Yargıtay’ın bu içtihatları doğrultusunda, mirastan feragat sözleşmesinin resmi vasiyetname şeklinde yapılmaması halinde geçersiz sayılacağı sonucuna varılmaktadır.
Geçmez Hukuk Bürosu
