Nafaka, boşanma süreci devam ederken ya da boşanma davasının sona ermesinin ardından, maddi sıkıntı içinde kalacak olan kişiye düzenli olarak ödenmesi gereken para olarak tanımlanabilir. Her bir nafaka türü için belirli şartların sağlanması gerekmektedir. Bu şartların yerine getirilmesi durumunda nafaka talep edilebilir. Türk Medeni Kanunu (“TMK”) çerçevesinde, tedbir nafakası, yoksulluk nafakası ve iştirak nafakası olmak üzere üç farklı nafaka türü bulunmaktadır.
Tedbir nafakası, boşanma davası süresince eşlerden birinin maddi zorluk yaşaması durumunda, mahkeme tarafından geçici olarak bağlanabilen nafaka türüdür. Boşanma davası süresince ekonomik olarak mağduriyet yaşayan taraf, tedbir nafakası talep edebilir. Mahkeme, bu talebi değerlendirerek nafaka bağlayabilir. Tedbir nafakası, yalnızca boşanma davası devam ederken alınabilir; boşanma tamamlandıktan sonra tedbir nafakası ödenmez.
İştirak nafakası, çocuğun bakımının sağlanabilmesi ve çocuğa gerekli maddi desteğin sunulabilmesi amacıyla ödenen nafaka türüdür. Halk arasında çocuk bakım nafakası olarak da bilinen iştirak nafakası, yalnızca çocuğun velayetini elinde bulunduran kişi tarafından talep edilebilir. Velayeti alan taraf, çocuğun temel ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için mahkemeye başvurarak iştirak nafakası talep edebilir. Bu nafaka, çocuğun 18 yaşına kadar ödenmekte olup, eğer çocuk eğitim hayatına devam ediyorsa, eğitim süresince nafakanın ödenmesine devam edilir.
TMK’da yer alan diğer bir nafaka türü ise yoksulluk nafakasıdır. Yoksulluk nafakası, boşanma sonrası alınabilen nafaka türlerinden biridir. Bu nafakanın amacı, evlilik süresince maddi geliri olan eşin, boşanma sonrasında bu geliri kaybetmesi sonucu yoksulluğa düşmesini önlemektir. Boşanma sebebiyle yoksulluk nafakası alınabilmesi için, eşlerden birinin daha az kusura sahip olması veya tamamen kusursuz olması gerekmektedir. Örneğin, aldatma gibi bir durum nedeniyle boşanma davası açılmışsa, aldatıcı taraf yoksulluk nafakası talep edemez.
Boşanma sürecinin sorunsuz bir şekilde yürütülmesi, yoksulluk nafakası alabilmek için şarttır. Nafaka ödemek istemeyen taraf, boşanma davası süresince kusurlu bir davranış sergilemesi durumunda, daha az kusura sahip olan eşine yoksulluk nafakası ödemek zorunda kalabilir. Bazı durumlarda, mahkeme her iki eşi eşit kusurlu görerek yoksulluk nafakasının ödenip ödenmeyeceğine dair karar verebilir. Eğer eşit kusur durumunda, eşlerden birinin yoksulluğa düşeceği belirlenirse, yoksulluk nafakası o tarafa bağlanabilir.
Geçmez Hukuk Bürosu
