Ham durumda bulunan arazilerin imar parseline dönüştürülmesi sürecine parselasyon işlemleri denir. Bu işlemler, kadastro parselinin imar parseline dönüşümünü ifade eder. İmar planlarının ve parselasyonun temel amacı, kadastro parselinin imar parseline dönüştürülmesi aracılığıyla düzenli, sağlıklı ve estetik bir şehirleşmenin sağlanmasıdır.
Kadastro parseli, kadastro uygulaması neticesinde, arazinin mülkiyet durumunun belirlenmesiyle oluşturulan parseldir. İmar parselleri ile karşılaştırıldığında, kadastro parsellerinin büyüklüğü, mülkiyete konu arazinin yüz ölçümünü belirler. İmar parseli ise, belirli düzenlemeler sonucu arazinin standart bir hale getirilmesi, altyapı ve üstyapı gereksinimlerinin göz önünde bulundurulması ile inşaat yapılabilir parçalara ayrılmasından oluşan yapılaşabilir arazi parçalarıdır. Kadastro parseli, arazilerin imar parsellerine dönüştürülmesi açısından gerekli bir uygulamadır.
Parselasyon işlemleri, tarla vasıflı arazilerin imar parseline dönüşümünü sağladığı için, bu süreçte arazilerin imar planları ölçeğinde ayrıştırılması, standart ölçülerde küçük arazi parçaları oluşturulması ve yapılaşma gereksinimlerine uygun olarak altyapısı hazırlanmış parsellerin üretilmesi ifraz (ayırma) işlemiyle mümkündür.
Parselasyon işlemleri neticesinde, farklı imar parsellerinin imar mevzuatına uygun bir şekilde verimli kullanılmasının önündeki engellerin kaldırılması için iki veya daha fazla imar parselinin birleştirilmesi olarak tevhit (birleştirme) işlemi gerçekleştirilebilir.
İfraz veya tevhit işlemleri sonrasında oluşan yeni parsellerin imar adalarına dağıtımına tahsis denir. Tahsis işleminde, yeni parseller imar adalarına dağıtılırken onlara yeni ada ve parsel numarası verilir. Parselasyon işlemleri sırasında, uygulamayı gerçekleştiren idarenin karışıklıkları önlemek amacıyla cetveller tutması gerekir. Bu cetvellerde arazilerin yüz ölçümleri, maliklerinin bilgileri, terkleri, ait oldukları adalar ve parsel numaraları gibi konular kaydedilir.
İmar planlarına dayanan parselasyon planları hazırlandıktan sonra, bu planlar belediye ve mücavir alan içindeki belediye encümeni, dışındaki ise il idare kurulu tarafından onaylanarak yürürlüğe girer. Planlar bir ay süreyle ilgili idarede askıda kalır ve ayrıca çeşitli yollarla duyurulur. Bu sürenin sonunda planlar kesinleşir. Tashih edilecek planlar için de aynı hükümler geçerlidir.
Kesinleşen parselasyon planları, tescil edilmek üzere tapu dairesine gönderilir. Bu daireler, ilgililerin muvafakatini aramaksızın sicilleri planlara göre re'sen düzenler ve tesis eder.
Geçmez Hukuk Bürosu
