Hekimlere ve diğer sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin önlenmesi, birincil hedef olarak kabul edilmelidir. Ancak, bir saldırıya uğrayan sağlık çalışanlarının, özellikle hekimlerin olay sonrasında atması gereken adımlar ve hukuksal başvuru yolları hakkında bilgi paylaşımı da oldukça önemlidir. Bu yazı, şiddet mağduru hekimlerimize rehberlik etmek amacıyla hazırlanmıştır. Metnin sonunda, üniversite ve özel sağlık kuruluşlarında çalışan hekimler için mevzuat farklılıklarına dair özel bilgiler yer almaktadır.
Kurumsal Bildirim: Sağlık Bakanlığı'nın 14.05.2012 tarihli ve 2012/23 sayılı Genelgesi uyarınca, bir saldırıya uğrayan hekim, çalıştığı kurumu bilgilendirmelidir.
Beyaz Kod Uygulaması: Aynı Genelgeye göre, sağlık kurumlarında Beyaz Kod uygulaması kapsamında sorumlu idari amirler, olay yerine müdahale ekiplerini yönlendirmekle yükümlüdür.
Şiddet Olayının Bildirilmesi: 2012/23 sayılı Genelge gereğince, kurum yöneticileri Sağlık Bakanlığı'nın Beyaz Kod Birimi’ni 113 numaralı telefondan arayarak veya Beyaz Kod Bildirim Formları aracılığıyla şiddet olayını bildirmelidir. Bu bildirim hekimler tarafından da yapılabilir.
Tutanak Tutma: Olayın ardından, hastane polisi, güvenlik görevlileri ve mevcut ise hekim ile birlikte tutanak tutulmalıdır. Tutulan tutanaklar kurum yönetimine iletilmelidir.
Adli Bildirim: İçişleri Bakanlığı'nın E.2012/22 sayılı Genelgesi gereğince, yaralama, tehdit veya hakaret gibi suçlar işlenmişse, hastane polisleri ve diğer yetkili kolluk kuvvetleri adli mercilere bildirimde bulunmalıdır.
İl Sağlık Müdürlüğü'ne Bildirim: Sağlık Bakanlığı'nın 27.07.2012 tarihli ve 850 sayılı Genelgesi uyarınca, kurum yöneticileri ve Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi, İl Sağlık Müdürlüğü’ne şiddet olaylarını bildirmekle yükümlüdür.
Adli Süreçlere Katılım: Yaralama, tehdit veya hakaret gibi suçlar kamu görevlisine karşı işlendiğinde, bu suçların kovuşturulması şikayete bağlı değildir. Hekim, dava sürecine müdahil olabilir ancak müdahil olma zorunluluğu yoktur.
Hukuki Yardım: Hekim, ceza hukuku kapsamında yürütülen işlemler ve davalarda 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 54. maddesi uyarınca hukuki yardım talep edebilir. Sağlık Bakanlığı'nın 17.04.2013 tarihli ve 2013/2 sayılı Genelgesi uyarınca, bu talep hekim tarafından kurum yöneticisine iletilmelidir.
Tabip Odalarına Bilgi Verme: Hekimler, şiddet olayları hakkında Tabip Odalarına da bilgi vererek yardım isteyebilir. Tabip Odaları, ilgili makamlara başvurarak hukuki sürecin başlatılmasını talep edebilir veya şikayetçi olarak sürece müdahil olabilir.
Koruma Talepleri: 2013/2 sayılı Genelge uyarınca, hekimler hayatları veya aile üyeleri için koruma talep edebilir. Bu talepler İl Sağlık Müdürlüğü ve ilgili yöneticiye iletilmelidir.
Psikolojik Destek: Hekimler, çalıştıkları kurumdan kendileri ve aileleri için uzmanlar aracılığıyla psikolojik ve sosyal destek talep edebilirler.
Tazminat Talepleri: Şiddet nedeniyle uğranılan zararın tazmini için, hem saldırgandan hem de etkili çalışma koşullarını sağlamayan idareden tazminat talep edilebilir.
Üniversitelerde Çalışan Hekimler: Üniversitelerde çalışan hekimler için özel bir hukuki destek yükümlülüğü bulunmamakla birlikte, Anayasa ve uluslararası sözleşmeler gereğince hekimlerin korunması gerektiği düşünülmektedir. Üniversiteler, hukuki süreçlere katılım sağlamak ve sağlık çalışanlarının güvenliğini sağlamakla yükümlüdür.
Özel Sağlık Kuruluşlarında Çalışan Hekimler: Özel sağlık kuruluşlarında çalışan hekimler, kamu görevlisi sayılmadıkları için şikayete bağlı suçlarla ilgili süreçlerde davalara katılmak zorundadırlar. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çerçevesinde işverenler, iş sağlığı ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür ve şikayete bağlı olmayan suçlar bakımından bildirimde bulunmalıdırlar.
Geçmez Hukuk Bürosu
