Garanti belgesi, üretici, imalatçı veya ithalatçının sattığı mal için ücretsiz değişim, onarım, bedel iadesi veya indirim yapmayı taahhüt ettiği, satıcı ile alıcının sorumluluklarını belirten bir belgedir. Bu belge, tüketicinin ürün tercihlerinde büyük bir etkiye sahiptir ve kimi zaman satın alma kararı üzerinde belirleyici bir rol oynar. Bu nedenle, garanti belgesinin taşıdığı önem göz önünde bulundurularak, Garanti Belgesi Yönetmeliği düzenlenmiştir.
Garanti Belgesi Yönetmeliği, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a dayalı olarak yürürlüğe konmuştur. Bu nedenle, yalnızca tüketici sıfatına sahip olan kişilere uygulanabilir. Tüketicinin tanımı, ilgili kanunun 3/k maddesinde şu şekilde yapılmıştır: “Tüketici, ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek ya da tüzel kişidir.”
Bu tanım doğrultusunda, garanti belgesi yönetmeliği tacirler için geçerli değildir ve bu kapsamda değerlendirilemez.
Eğer bir tacir, başka bir tacire mal satışı yaparken garanti belgesi sunarsa (ki bu yasal bir zorunluluktur), bu belge iki taraf arasında bir sözleşme niteliği kazanır. Bu durumda, garanti belgesinde yer alan şartlar satıcı için bağlayıcı hale gelir. Dolayısıyla garanti belgesinden faydalanmak için mutlaka tüketici sıfatına sahip olmak gerekmez. Türk Borçlar Kanunu hükümleri bu tür durumlar için dikkate alınmalıdır.
Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin 28.9.2006 tarihli E. 2006/3358 K. 2006/8948 sayılı kararına göre, bir aracın garanti süresi içinde birçok kez aynı arızayı tekrarladığı tespit edilmiş ve garanti belgesinde belirtilen “1 yıl içinde aynı arızanın ikiden fazla tekrarlanması veya farklı arızaların dörtten fazla meydana gelmesi durumunda malın ücretsiz değiştirilmesi” hükmü gereği aracın değiştirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bir başka kararda ise, davacı şirketin satın aldığı araçta sürekli tekrar eden arızaların garanti belgesi şartlarına aykırı olduğu ve aracın yenisiyle değiştirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca, ithalatçı firmanın da garanti belgesini imzalamasıyla sorumluluk altına girdiği ifade edilmiştir.
Garanti belgesi, tacirler arasında yapılan satışlarda da bağlayıcı bir niteliğe sahiptir. İthalatçı veya üretici, garanti belgesini düzenlediği takdirde, bu belge kapsamında sorumluluk altına girer. Bu bağlamda, garanti belgesi sadece tüketiciler için değil, tacirler arasında da hukuki bir dayanak oluşturabilir.
Geçmez Hukuk Bürosu
