Güvenlik Tedbiri Kavramı ve Uygulaması

Türk Ceza Kanunu (“TCK”) kapsamında güvenlik tedbiri, bir suçun işlenmesinin ardından, suçun ve failin durumuna göre hâkim tarafından verilen bir yaptırım türüdür. Güvenlik tedbirlerinin temel amacı, suçlunun topluma kazandırılması ve tekrar suç işlemesinin önlenmesidir. Bu tedbirler, aynı zamanda kişinin ıslahını sağlamak ve toplum düzenini korumak için de önemli bir işlev taşır.

Güvenlik Tedbirleri

TCK’da tanımlanan başlıca güvenlik tedbirleri şunlardır:

1. Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma (TCK m.53)
2. Eşya müsaderesi (TCK m.54)
3. Kazanç müsaderesi (TCK m.55)
4. Çocuklara özgü güvenlik tedbirleri (TCK m.56)
5. Akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri (TCK m.57)
6. Suçta tekerrür ve özel tehlikeli suçlular (TCK m.58)
7. Sınır dışı edilme (TCK m.59)
8. Tüzel kişilere özgü güvenlik tedbirleri (TCK m.60)

Güvenlik Tedbirlerinin Özellikleri

Güvenlik tedbirlerinin uygulanabilmesi için öncelikle bir suçun varlığı gerekmektedir. Yani, TCK kapsamında suç olarak nitelendirilmeyen bir eylem nedeniyle güvenlik tedbiri uygulanamaz. Ayrıca, tedbirin uygulanabilmesi için suç ve tedbir arasında uygunluk bulunması şarttır; bu durumda suç tanımının oluşması beklenir. Hüküm kurulurken kusur ilkesi göz önünde bulundurulmaz. Önemli bir diğer husus, hayatın olağan akışına göre acil durumlarda güvenlik tedbirlerinin uygulanabilmesi için mahkeme kararı gerekmemektedir.

Uygulama Örnekleri

Güvenlik tedbiri kavramının daha iyi anlaşılması için Yargıtay kararlarından örnekler vermek faydalı olacaktır:

• Yargıtay 4. Ceza Dairesi, 13.01.2020, 2015/28733 E., 2020/605 K.: Bu kararda, tehdit suçundan dolayı kurulan hüküm incelenmiştir. TCK’nın 54/1. maddesine göre, suçta kullanılan eşyanın müsaderesi için, söz konusu eşyanın iyiniyetli üçüncü kişilere ait olmaması gerekmektedir. Mahkeme, suçta kullanılan av tüfeği ve fişeklerin sahibine iade edilmesi gerektiği halde müsaderesine hükmetmiştir. Bu durum, kanuna aykırı bulunmuş ve kararın düzeltilmesine karar verilmiştir.

• Yargıtay 7. Ceza Dairesi, 16.04.2019, 2015/15493 E., 2019/30374 K.: Bu kararda, TCK'nın 53. maddesinin 3. fıkrasına göre, sanığın altsoyu üzerindeki velayet hakları ile vesayet veya kayyımlığa ait hizmetten koşullu salıverilmesine hükmedilmesi gerektiği belirtilmiştir. Ancak mahkeme, altsoyu dışındaki haklar için de yoksun bırakma kararı vermiştir. Bu durum, bozma nedeni olarak kabul edilmiştir.

Sonuç

Güvenlik tedbirleri, Türk Ceza Kanunu’nun önemli bir parçasını oluşturarak suçlunun rehabilitasyonu ve topluma kazandırılması amacı taşır. Uygulamada dikkat edilmesi gereken en önemli husus, tedbirin uygulanabilirliği için öncelikle bir suçun varlığı ve suç ile tedbir arasındaki uygunluğun sağlanmasıdır. Yargıtay kararları, bu bağlamda güvenlik tedbirlerinin nasıl uygulanması gerektiğine dair önemli örnekler sunmaktadır.

Geçmez Hukuk Bürosu